Levande bilete
Reklame er ein viktig del av vår kvardag og påverkar oss på mange måtar. Den rettar seg spesielt mot barn og ungdom gjennom skjult reklame og bruk av populære kulturfigurar som heltar eller antiheltar. Propaganda kan bli brukt til å forme meiningar, medan lyd og bilete, inkludert fargar, rørsler, og musikk, skapar ei stemning som fengjer. Retorikk og ulike verkemiddel i reklamen, som bruk av utropsteikn og visuelle bilete, påverkar kjenslene og avgjerdene våre. I reklame om kropp og ideal, vert ofte urealistiske kroppsbilete presentert, noko som kan påverke sjølvbiletet til unge. Å lage effektiv reklame krev forståing av desse elementa, og dessutan kunnskap om språklege verkemiddel som forkortingar, orddeling, og bruk av prosent og promille for å formidle informasjon presist og overtydande.
Reklame
1. Kva er reklame?
2. Formålet med reklame
3. Målet med reklame
4. Kanalar for reklame
5. Typar av produkt og renester som reklamerasa
6. Effekten av marknadsføring
7. Særskilde typar reklame
8. Målgruppe for reklame
9. Viktigheita av å vere kritisk til reklame
Reklame er ein form for betalt kommunikasjon der ein avsendar formidlar ein bodskap om eit produkt, ei teneste eller ein idé til folk. Avsendarane av reklamen kan vere bedrifter, organisasjonar eller enkeltpersonar som ønskjer å selje noko eller påverke tankane og handlingane våre på ein spesifikk måte.
Hovudmålet med reklame er å vekkje merksemda di, skape interesse, informere deg om noko, og til slutt prøve å påverke deg til å gjere noko, som oftast å kjøpe eit bestemt produkt eller bruke ei bestemt teneste. Til dømes, når ein ser ein reklame for ein ny mobiltelefon, er målet å få deg interessert i å kjøpe akkurat den telefonen framfor andre merke eller modellar.
Reklame kan dukke opp i mange ulike former og gjennom ulike kanalar. Dei mest vanlege inkluderer aviser, vekeblad, plakatar, tv og kino, og dessutan på internett. Med framveksten av sosiale medium har også digitale plattformer vorte ein populær arena for reklame.
I tillegg til å selje fysiske produkt som klede eller elektronikk, blir reklame også brukt til å selje tenester. Dette kan vere alt frå hårklipp, reiser, til mobiltelefontenestar. Ved å bruke ulike reklameteknikkar prøver avsendarane å overtale oss til at vi treng akkurat den tenesta dei tilbyr.
Marknadsføring, som reklame er ein del av, har også som mål å skape, vedlikehalde eller endre våre haldningar og vanar. Dette kan vere gjennom å opplyse oss om nye produkt, endre måten vi tenkjer om eit produkt på, eller hjelpe oss å forstå kvifor eit bestemt val er betre enn eit anna.
Reklame dekkjer også område som politisk reklame, livssynsreklame, og haldningskampanjar. Desse typane reklame har som mål å påverke våre meiningar og haldningar meir enn å selje eit fysisk produkt. Politisk reklame kan prøve å overtyde oss om å stemme på ein bestemt kandidat eller sak, medan livssynsreklame og haldningskampanjar kan fokusere på sosiale eller miljømessige spørsmål.
Forbrukarar, som er personar som kjøper varer og tenester, er det primære målet for dei fleste reklamekampanjar. Ved å forstå korleis reklame fungerer og kva hensikta bak er, kan forbrukarar ta meir informerte val om kva dei kjøper og kvifor.
I botnen av alt dette ligg ideen om å kommunisere ein bodskap som kan påverke og forme våre kjøpsvanar og livsstil. Det er viktig for oss som forbrukarar å vere kritiske til reklamen vi ser og høyrer, og tenkje over korleis den påverkar vala vi tek.
Reklame mot barn og ungdom
1. Barn og ungdom som målgrupper
2. Faktorar marknadsførarar fokuserer på
3. Press frå reklame
4. Reguleringar og vern
Reklame retta mot barn og ungdom er eit viktig tema i samfunnet vårt, spesielt fordi denne gruppa blir sett på som viktige målgrupper for mange produsentar og seljarar. Årsaka til dette er at barn og ungdom ofte har stor kjøpekraft, anten direkte gjennom pengar dei får frå foreldre og føresette, eller indirekte ved at dei påverkar kjøpevala til familien sin. Samtidig er det viktig å merke seg at barn og ungdom kan vere mindre kritiske til den påverknaden reklame har på dei, samanlikna med vaksne. Dette gjer dei til ei særleg sårbar gruppe når det gjeld reklame og marknadsføring.
Reklamebransjen rettar seg mot barn og ungdom ved å bruke ulike kanalar og teknikkar som appellerer til deira interesser, verdiar, og den sosiale verda dei lever i. Dette kan inkludere alt frå tradisjonell TV-reklame til meir moderne former for marknadsføring på sosiale medium og i appar som er populære blant yngre folk. Marknadsførarane tek omsyn til faktorar som alder, fritidsinteresser, kjønn og miljø når dei utformar sine reklamekampanjar, for å sikre at bodskapen deira treff så godt som mogleg.
Ei av dei største utfordringane med reklame retta mot barn og ungdom er at det kan skape eit press på dei unge. Dette presset kan manifestere seg på fleire måtar, som eit press for å kjøpe bestemde produkt for å passe inn eller for å fremje ein bestemt identitet. I nokre tilfelle kan reklame også oppmode barn til å endre på kven dei er eller korleis dei ser på seg sjølv, noko som kan ha negativ innverknad på deira sjølvbilete og velvære.
I Noreg er det lagt ned ein del reglar og restriksjonar for å verne barn og ungdom mot uønskt påverknad frå reklame. Opplæringslova er eit døme på dette, der lova pålegg skuleeigarar å skjerme elevar mot reklame og marknadsføring som kan vere skadeleg. Dette inneber at skolar har eit ansvar for å sikre at elevar ikkje blir utsetje for reklame som kan påverke dei negativt, spesielt innanfor skuleområdet eller i samband med skulerelaterte aktivitetar.
Desse reglane og restriksjonane er viktige for å sikre at barn og ungdom blir beskytta mot uønskt og potensielt skadeleg påverknad. Det er essensielt at både foreldre, føresette, og lærarar er medvitne om desse reglane og hjelper til med å oppretthalde eit miljø der barn og ungdom kan vekse og utvikle seg utan unødvendig press frå reklame og marknadsføring. Ved å gjere dette kan vi bidra til å skape eit tryggare og meir inkluderande samfunn for alle.
Skjult reklame
1. Reklame
2. Marknadslova
3. Forbrukarombodet
4. Skjult reklame
5. Kritisk tenking
Skjult reklame er ein type marknadsføring som ikkje omgåande blir gjenkjend som reklame av mottakaren. Dette skjer ofte fordi reklamen er integrert i innhald som ikkje primært ser ut til å vere laga for å marknadsføre eit produkt eller ei teneste. Til dømes kan skjult reklame dukke opp som produkt i filmar og tv-seriar, der ein spesiell mobiltelefon eller bilmerke blir brukt av karakterane utan at det blir sagt klart at dette er ein del av ein reklameavtale. Dette blir ofte kalla produktplassering. Sponsing av idrettslag eller kulturarrangement er eit anna døme, der merkenamn blir vist på utstyr eller i namnet på arrangementet utan at det direkte blir sagt at dette er reklame.
Tekstreklame er ein annan form for skjult reklame, der produkt eller tenester blir positivt omtalte i tekstar som ser ut som vanlege nyheitsartiklar eller blogginnlegg. Dette kan også skje på internett, til dømes i søkjemotorar, der nokre lenkjer til nettsider blir betalt plassering, noko som ikkje alltid er lett å merke seg for brukaren.
Marknadslova i Noreg har som mål å verne oss som forbrukarar mot urettferdig handelspraksis, inkludert skjult reklame. Lova slår fast at det er visse grenser for kva som er tillate i marknadsføringa, til dømes er det ikkje lov til å reklamere for tobakk og alkohol. Forbrukarombodet har myndigheit til å kontrollere og stanse reklame som bryt med lova, inkludert skjult reklame.
Det er viktig å vere kritisk til den informasjonen ein blir presentert for, særleg i ei tid der reklame kan vere så godt integrert i innhaldet at det ikkje lenger berre handlar om å informere og opplyse sakleg om varer eller tenester. I dag blir reklame ofte presentert på ein måte som meir liknar underhaldning, og det er ikkje nødvendigvis forventa at reklamen skal vere objektiv eller bidra til å gjere oss klokare. Dette gjer det ekstra viktig å utvikle evna til kritisk tenking og vere medvite på kva for ein type innhald ein konsumerer, særleg på internett der skjult reklame er særleg utbreidd.
Propaganda
1. Definisjon av propaganda
2. Hovudmål med propaganda
3. Verkemiddel i propaganda
4. Utfordringar med propaganda
5. Konsekvensar av propaganda
Propaganda er ein form for kommunikasjon som går lengre enn det vi ser i vanleg reklame. Det handlar om ein einsidig og ofte overdriven framstilling av informasjon med det målet å påverke folk til å ta til seg ei bestemd oppfatning eller innstilling. Dette kan vere knytt til ei rekkje ulike emne, men er ofte sett i samanheng med politiske eller religiøse spørsmål.
Hovudmålet med propaganda er å påverke korleis folk tenkjer og kjenner om eit bestemt tema, og det blir ofte brukt for å medvite lure eller manipulere mottakaren til å støtte ei sak eller ein ide. Det gjer propaganda gjennom bruk av ulike verkemiddel som kan variere stort i form og innhald. Dette kan inkludere alt frå storslått arkitektur, som triumfbogar, til offentlege arrangement og folkemøte. Andre døme er teaterframsyningar, flygeblad, avisar, og karikaturteikningar som alle kan bli brukte til å spreie ein bestemt bodskap.
Ein viktig aspekt ved propaganda er kor vanskeleg det kan vere å skilje mellom kva som er propaganda og kva som er objektiv informasjon. Dette blir spesielt tydeleg i situasjonar som valkampar, der både politiske parti og interessegrupper strevar etter å framheve perspektiva sine og politikk på ein måte som ofte kan grense til propaganda. Dei bruker strategiske meldingar for å forme opinionen og påverke veljarane sine val.
Propaganda nyttar seg av menneskeleg psykologi og våre emosjonelle responsar for å skape sterkare band til ideane dei ønskjer å formidle. Dette kan føre til at individ og grupper adopterer visse synspunkt utan å nødvendigvis forstå alle sidene ved eit komplekst spørsmål. Fordi propaganda kan ha så stor makt over folk sine tankar og handlingar, er det viktig å utvikle ein kritisk sans som gjer at ein kan vurdere og forstå dei ulike meldingane ein blir presentert for.
Lyd og bilete i reklame
1. Bilete i reklame
2. Påverknaden av bilete
3. Lyd i reklame
4. Bruk av jinglar
5. Effekten av lyd og bilete saman
Når du ser på ein reklame, er det ikkje berre det du ser som påverkar deg, men òg det du høyrer. Reklamemakarar veit veldig godt korleis dei skal bruke lyd og bilete for å gjere produktet sitt meir tiltalande for deg. La oss dykke djupare inn i korleis dette fungerer.
Først, la oss snakke om bilete. Du har sikkert høyrt uttrykket "eit bilete seier meir enn tusen ord". Dette er veldig sant, spesielt i reklame. Bilete fangar oppmerksomheita vår raskt, og vi kan tolke og forstå mykje informasjon frå dei på berre eit augneblink. Men det er viktig å hugse at mange av biletene vi ser i reklamer er nøye manipulerte. Det kan bety at ting er fjerna eller lagt til, kroppsfasongar kan vere endra, og effektar kan vere overdrivne for å gjere produktet så attraktivt som mogleg. Sjølv om vi veit dette, let vi oss ofte lure, fordi desse biletene er designa for å appellere direkte til ønska og draumar.
No, til lyden. Musikk og lydeffektar spelar ein stor rolle i korleis vi opplever ein reklame. Komponistar og lyddesignarar jobbar med å skape musikk og lydar som vekkjer spesifikke kjensler i oss. Tenk på korleis ein roleg melodi kan få deg til å slappe av, medan ei meir opp-tempo låt kan gjere deg oppglødd eller til og med få deg til å danse. Ved å endre musikken og lydeffektane i ein reklame, kan skaparane endre heile stemninga i reklamen, og slik påverke korleis vi føler om produktet dei prøver å selje.
Ein annan viktig del av lyd i reklame er bruk av jinglar. Dette er små musikksnuttar som er laga for å vere lett å hugse, og dei fungerer som kjenningsmelodiar for eit produkt eller ein merkevare. Målet er at kvar gong du høyrer denne musikken, vil du tenkje på produktet. Det er ganske smart, fordi det betyr at sjølv om du ikkje ser på reklamen, kan høyre jingelen få deg til å tenkje på produktet.
Så, neste gong du ser ein reklame, prøv å merke deg korleis bilete og lyd blir brukt. Tenk på korleis dei påverkar kjenslene dine og korleis dei får deg til å tenkje om produktet som blir reklamert for. Ved å vere merksam på desse tinga, kan du bli meir bevisst på korleis reklamemakarar prøver å påverke deg, og du kan ta meir informerte val om kva produkter du faktisk vil kjøpe.
Retorikk i reklame
1. Retorikk: Talekunst
2. Komponentar i retorikk (Aristoteles)
Å overtyde nokon ved hjelp av språk er ein kunst, og det er noko vi ser rundt oss kvar einaste dag, anten det er i samtalar, gjennom media, eller i reklame. Denne kunsten, kjent som retorikk, er ikkje berre om å snakke vakkert, men også om å bruke språk, bilete, eller lyd for å forme og påverke haldningane og handlingane til dei som lyttar eller ser.
Ein av dei mest kjende tenkjarane innan retorikk er Aristoteles, som delte inn overtydingskunsten i tre hovudkomponentar: etos, logos, og patos. Desse tre elementa er avgjerande for å forstå korleis vi kan overtyde andre og korleis vi sjølve blir overtydde.
Etos handlar om truverdet til den som kommuniserer. Når du skal overtyde nokon, er det viktig at dei ser på deg som truverdig. Dette kan komme frå bakgrunnen din, erfaring, eller måten du presenterer deg sjølv på. Kjendisar og ekspertar blir ofte brukt i reklame fordi dei har eit etos som folk stolar på. Ditt eige truverde kan bli svekt, vedlikehalde, eller styrkt basert på det du seier og korleis du seier det. Saklege argument og ein truverdig framtoning er nøkkelen til å byggje eit sterkt etos. Kroppsspråket ditt kan også spele ein stor rolle i korleis etoset ditt blir oppfatta.
Logos omhandlar logikken og fornufta i argumentasjonen din. Det handlar om å bruke fakta, statistikk, og rasjonelle argument for å støtte opp under det du seier. I reklame er det ofte brukt påstandar som "9 av 10 vel dette produktet" for å få deg til å handle. Men, det er også viktig å utfordre mottakaren til å sjå den underliggjande logikken i det du seier. Ved å argumentere for det som er sannsynleg, kan du appellere til mottakaren si fornuft.
Patos er knytt til å appellere til mottakaren sine kjensler. Det kan vere å vekkje gle, frykt, sinne, eller sympati. Reklamar bruker ofte patos ved å spele på kjensler som morsinstinkt eller behovet for å ha ein kjæraste. Språklege verkemiddel, som bruk av plussord eller minusord, er effektive for å vekkje kjensler. I tillegg kan bruk av bilete, illustrasjonar, musikk, og lydeffektar forsterke den kjenslemessige effekten.
Å overtyde nokon er ikkje berre om å velje dei rette orda, men også om å balansere etos, logos, og patos på ein måte som resonnerer med mottakaren. Det er ein kompleks prosess som krev forståing av både språk og menneskeleg psykologi. Ved å meistre denne kunsten kan du bli meir overtydande i argumenta dine, anten det er i skrift, tale, eller gjennom visuelle medium.
Verkemiddel i reklame
1. Appellativ språkbruk
2. Gode hjelparar
3. Språkbruk
4. Argumentasjonstypar i reklame
5. Ordval og slagord
I reklame og kampanjar er målet alltid å påverke mottakaren til å gjere noko, som ofte er å kjøpe eit produkt eller å bruke ein teneste. For å nå dette målet, brukar reklamemakarar ei rekkje språklege verkemiddel. Desse verkemidla er utforma for å appellere til fornufta til mottakaren, kjensler, truverd og/eller moral og etikk. Ein viktig del av denne prosessen er å bruke appellativ språkbruk, som betyr å oppmuntre og oppmode lyttaren eller lesaren til å handle.
Ein av dei mest effektive måtane å engasjere mottakaren på er gjennom humor. Humor kan skape positive kjensler og har ofte stor gjennomslagskraft fordi det som er morosamt, blir hugsa betre. Dette leier oss til eit anna viktig verkemiddel: gjentaking. Ved å gjenta nøkkelinformasjon, blir det for mottakaren meir sannsynleg å hugse varer eller tenester som blir reklamert for.
I reklametekstar vert adjektiv flittig brukt for å framheve dei gode sidene ved eit produkt eller ei teneste. Utsegnverb som "å fastslå" blir brukt for å gi uttrykk styrke og sikkerheit, og er eit sterkare uttrykk enn berre å seie noko. Dette er fordi reklamen ønskjer å overtale oss gjennom å fastslå fordelane med det dei tilbyr, heller enn berre å foreslå det.
Plussord, eller ord som framhevar dei positive sidene ved noko, er òg sentrale i reklametekstar. Desse orda spelar på ønsket om å ha eller vere ein del av noko positivt.
Reklame brukar fleire typar argumentasjon for å overtale. Ein vanleg strategi er å appellere til ønsket om å vere ein del av fleirtalet eller å etterlikne personar ein ser opp til. Dette kan òg omfatte å kjøpe det siste nye for å ikkje falle utanfor eller å stå fram som forfengeleg ved å ønskje seg eksklusive varer.
Reklametekstar kan òg spele på tillit til ekspertar, anten det gjeld produktkvalitet, effektivitet eller anna. Det kan vere snakk om særtilbod, som varer som er til nedset pris eller som det er lite varelager av, for å skape ein kjensle av hastverk.
Bruken av utanlandske ord eller velvalde norske ord kan òg vekke interesse eller gi produktet ein aura av eksklusivitet eller kvalitet. Slagord som "spring og kjøp" er eit døme på korleis reklamemakarar brukar språket for å skape eit direkte kall til handling.
Språklege verkemiddel i reklame er altså nøye utvalde for å appellere til ulike sider ved mottakaren – alt frå kjensler og fornuft til moral og etikk. Ved å forstå korleis desse verkemidla blir brukte, kan ein bli meir medvite på korleis reklamar påverkar oss i kvardagen.
Rørsler og lyd i reklame
1. Lyd i reklame
2. Rørsler i reklame
3. Kombinasjon av lyd og rørsler
4. Effektiv bruk av lyd og rørsler
Å bruke rørslar og lyd i reklame er som å måle med lys og lyd for å vekkje kjensler og skape engasjement. I ei verd der folk stadig er omgitt av informasjon og stimuli, er evna til å fange og halde på merksemda til målgruppa meir kritisk enn nokon gong. Dette er grunnen til at lyd og rørslar blir så viktige verktøy til reklameskaparar.
Tenk deg at du scrollar gjennom eit nyheitsfeed på sosiale medium eller ser på TV, og plutseleg fangar ein kombinasjon av fengande musikk og levande animasjonar merksemda di. Dette er ikkje tilfeldig. Bruken av lyd og rørslar er nøye planlagt for å gjere nettopp dette. Lyden, anten det er tale, lydeffektar, song eller musikk, trekkjer deg inn. Den kan vekkje kjensler, skape stemning eller rett og slett gjere reklamebodskapen meir minneverdig. Musikk kan til dømes få hjartet til å slå i takt med reklamen, medan lydeffektar kan understreke nøkkelpunkt eller skape ei kjensle av handling.
På same måte er rørslar designa for å fange blikket ditt. I ei digital verd der alt er i konstant rørsle, kan statiske bilete lett forsvinne i mengda. Men når noko bevegar seg, stoppar vi opp. Vi er nysgjerrige, vi vil sjå kva som skjer. Dette er grunnen til at reklame ofte brukar animasjonar. Det kan vere alt frå enkle grafiske element som bevegar seg, til fullblåste animerte sekvensar som fortel ei historie. Desse rørslene kan guide blikket ditt og hjelpe til med å formidle reklamebodskapen på ein klar og effektiv måte.
Kombinasjonen av lyd og rørslar skapar ein kraftig symfoni av inntrykk som engasjerer sansane på fleire plan. Det er ikkje berre det at vi ser eller høyrer reklamen; vi kjenner han. Og det er her den verkelege magien med effektiv reklame ligg. Ved å bruke lyd og rørslar på ein gjennomtenkt måte, kan reklameskaparar ikkje berre fange merksemda til målgruppa, men også halde på ho, og til slutt, kanskje til og med endre måten folk tenkjer på om eit produkt eller ei teneste.
For å skape slike effektive reklameopplevingar, må ein forstå korleis ulike lydar og visuelle stimuli påverkar målgruppa. Det handlar om meir enn å berre vere høglytt og synleg; det handlar om å skape eit samband med publikum. Ved å nøye velje den rette musikken, dei rette lydeffektane, og den rette bruken av rørslar og animasjonar, kan reklameskaparar skape opplevingar som ikkje berre fangar merksemd, men som også blir verande i minnet langt etter at reklamen er over.
Fargar i reklame
1. Raudfarge
2. Gult og oransje
3. Blått
4. Grønt
5. Kvitt
6. Lys grått
7. Svart
8. Brunt
Når vi snakkar om korleis ein kan bruke fargar i reklame, er det viktig å forstå korleis ulike fargar påverkar oss. Fargar kan nemleg spele ein stor rolle i korleis ein bodskap vert oppfatta og kan hjelpe til med å trekkje merksemda til potensielle kundar. Her skal vi sjå på nokre fargar og korleis dei kan brukast i reklame for ulike føremål.
Raudfarge er kanskje ein av dei mest iaugefallande fargane du kan bruke. Den er kjend for å trekkje til seg merksemd og vert ofte brukt i reklamar for å fremje tilbod og avslag i pris. Det er fordi raudt kan skape ei kjensle av hastverk og få folk til å tenkje at dei må handle raskt for å få tak i det gode tilbodet.
Gult og oransje er òg fargar som vert brukte for å få merksemd. Desse fargane er lystige og kan skape assosiasjonar til sommar og sol, noko som gjer folk glade. Dei vert ofte brukte for å signalisere tilbod og låge prisar, sidan dei kan hjelpe til med å skape ei kjensle av optimisme og tilgjenge.
Blått er på den andre sida ein farge som skapar ro. Den har ein harmonisk effekt og vert ofte sett på som trygg og tillitsvekkjande. Dette gjer blått til ein perfekt farge for bedrifter som ønskjer å formidle stabilitet og pålitelegheit, som bankar eller forsikringsselskap.
Grønt er sterkt knytt til natur og det som vert rekna som miljøvennleg. Det er ein farge som ofte vert brukt i reklame for produkt som har med hudpleie, kroppspleie og papirindustri å gjere, for å signalisere at eit produkt er trygt og godt for både deg og miljøet.
Kvitt er ein farge som vert oppfatta som klinisk og reint. Den skapar ein kjensle av kvile, ro, reinleik og merksemd. Reklame som brukar store kvite flatar med få grafiske element, vert ofte rekna for å vere moderne og særs opptekne av design. Dette kan tiltrekkje kundar som verdset desse kvalitetane.
Lys grått er ein annan farge som kan skape kvile, ro, reinleik og merksemd, akkurat som kvitt. Når den vert brukt i kombinasjon med kvitt, kan han bidra til ein sofistikert og minimalistisk stil. Lys grått er sjeldan hovudfargen i ein reklame, men fungerer godt som ein nøytraliserande nyanse saman med andre fargar.
Svart er ofte knytt til det som er eksklusivt og dyrt. Bruk av svart i reklame kan gi ein kjensle av luksus og kvalitet, og tiltrekkje seg dei som er på utkikk etter premium produkt.
Brunt er ein farge som ofte vert assosiert med handverk, lêr, og det som er ekte. Det kan hjelpe til med å formidle ei kjensle av soliditet og pålitelegheit, og vert ofte brukt i reklame for produkt som ønskjer å fremje naturlege kvalitetar og varigheit.
Kvar farge har altså si eiga betydning og kan brukast på ulike måtar i reklame for å formidle bestemde bodskapar og tiltrekkje seg målgruppa. Ved å velje fargar med omhu, kan ein skape sterkare og meir effektive reklamekampanjar.
Heltar og antiheltar i reklame
1. Bruk av kjendisar og idol i reklame
2. Eigenskapar ved antiheltar
3. Vitskaplege testar i reklame
4. Bruk av stillinga si i samfunnet som argument
Å bruke heltar og antiheltar i reklame er ein spanande måte å fange oppmerksomheita til folk, særleg unge som er 14 år. Kjendisar og idol er ofte sett i reklame fordi dei er gode på eitt område. Dette kan vere alt frå sport til musikk eller skodespel. Folk ser opp til desse personane og trur på det dei seier eller tilrår, fordi dei er flinke på sitt felt. Det er som om kompetansen deira på eitt område blir overført til produktet dei reklamerer for, noko som kan gjere at folk trur produktet er betre enn det kanskje er.
Ein antihelt, derimot, er ein person som manglar éin eller fleire eigenskapar som heltar vanlegvis har. Dette kan vere mot, styrkje eller moralske kvalitetar. Men det interessante med antiheltar er at folk ofte finn det lettare å identifisere seg med dei enn med dei tradisjonelle heiltane. Dette er fordi antiheltar kan vise fram meir menneskelege og relaterbare sider, noko som kan skape ein sterkare emosjonell tilknyting til produktet eller merkevara.
Vitskapslege testar og det å vinne ein test er også ein metode brukt i reklame for å overtyde mottakaren om at eit produkt er det beste valet. "Best i test" blir eit viktig slagord fordi det gir ein kjensle av tryggleik og tillit til produktet. Folk likar å vite at det dei kjøpar har vorte testa og anbefalt av ekspertar eller har vunne over andre produkt i ein test.
Å bruke stillinga si i samfunnet som eit argument er ein annan måte å byggje truverd på. Ekspertar, forskarar og folk med høg status i samfunnet blir ofte brukt i reklame fordi dei har kunnskap og erfaring som vanlege folk verdset. Når desse personane støttar eit produkt, kan det få folk til å tru at produktet er av høg kvalitet og verd å investere i.
I reklameverda er det viktig å vekkje interesse og byggje truverd. Ved å bruke heltar og antiheltar, og dessutan vise til vitskaplege testar og meiningar frå folk med høg truverd, kan reklamemakarar skape sterke og overtydande bodskapar som appellerer til både unge og gamle. Det er denne blandinga av emosjonell tilknyting og logisk overtyding som ofte fører til at folk vel å kjøpe eit produkt.
Kjensler i reklame
1. Målet med reklame
2. Korleis reklame spelar på kjensler
3. Bruk av kjensler i reklame
4. Konklusjon
Når vi snakkar om reklame, er det ikkje berre eit spørsmål om å vise fram eit produkt eller ein teneste. Det handlar også om å skapte ein samband med dei som ser på, og her kjem kjenslene våre inn i biletet. Reklameskaparar veit at dersom dei kan vekkje visse kjensler hos oss, er det større sjanse for at vi blir overtydde om å kjøpe det dei sel. Så, korleis blir kjensler brukte i reklame for å oppnå dette?
For det første må vi forstå at menneske er emosjonelle vesen. Vi blir påverka av historier, bilete og ord som rører ved kjenslene våre, anten det er glede, sorg, frykt, eller forventning. Ved å spele på desse kjenslene, kan reklamen skape ei sterkare binding til produktet eller tenesta.
Eitt vanleg mål for reklame er å få folk til å føle eit behov for å lukkast. Dette kan gjerast ved å vise korleis eit produkt kan hjelpe ein å nå personlege eller profesjonelle mål. Ein reklame for ei smartklokke, til dømes, kan vise korleis ho kan hjelpe deg å bli meir organisert og effektiv, noko som igjen kan føre til suksess i jobben eller i det personlege livet.
Reklame som vender seg til ansvar og omsorg spelar ofte på kjensla av å ta vare på andre. Dette kan vere reklamar for alt frå bilforsikring til helseprodukt, der bodskapen er at ved å velje deira produkt, viser du omsorg og ansvar for familien din eller for deg sjølv.
Haldningar og vanar er òg sentrale i korleis reklame verkar på oss. Reklameskaparar prøver ofte å forme eller endra våre daglege rutinar ved å foreslå at deira produkt representerer den rette måten å leve på. Eit døme kan vere reklame for treningstøy som ikkje berre sel klede, men òg ein livsstil der trening og helse er prioritert.
Til slutt spelar reklame ofte på våre mest grunnleggjande menneskelege kjensler, som forelsking, frykt, ønske om ein flott kropp, eller å vere populær. Ein parfymereklame kan til dømes nytte seg av ideen om forelsking og tiltrekking, medan ein helsekampanje kan vekkja frykt ved å vise konsekvensane av usunne vanar.
I alle desse tilfella er målet med reklame å overtale oss, anten det er gjennom å drøyme oss bort til eit betre liv, kjenna på frykta for å gå glipp av noko, eller ønskte om å ta vare på dei vi er glade i. Ved å forstå korleis kjensler blir brukte i reklame, kan vi bli meir medvitne forbrukarar som ikkje berre tenkjer på kva vi kjøper, men kvifor vi blir drege mot visse produkt.
Kropp og ideal i reklame
1. Bruk av kropp og ideal i reklame
2. Strategiar i reklame
3. Datamanipulasjon
4. Effektar på unge
5. Mottiltak
I reklameverda er det ein velkjend praksis å spele på kropp og ideal, noko som ofte vert gjort ved å framstille svært tynne og fine menneske med lite klede. Dette er ein strategi designa for å fange merksemda til betraktaren ved å utnytte våre instinktive reaksjonar til visuelle stimuli. Målet er å skape ein attraktiv, nesten uoppnåeleg standard som kan gjere produktet eller tenesta meir tiltalande.
Ved å bruke bilete av personar som representerer eit såkalla "perfekt" utsjånad, prøver reklamane å skape ein assosiasjon mellom produktet dei sel og ein ønskt livsstil eller kroppstype. Dei spelar på ideen om at ved å kjøpe eit bestemt produkt, kan du nærme deg dette idealet. Dette kan vere alt frå klede og kosmetikk til helse- og treningsrelaterte produkt. Gjennom å knyte produktet til positive kjensler som lykke, suksess, og aksept, håpar dei å motivere folk til å handle.
Ein sentral faktor i denne prosessen er bruk av datamanipulasjon, der bilete vert redigert for å gjere dei meir tiltalande. Dette kan inkludere å endre kroppsstorleik og -form, fjerne "uønskt" eigenskapar som kviser eller arr, og til og med justere fargenyansar. Desse manipulerte bileta skaper ofte eit urealistisk bilete av korleis ein kropp "bør" sjå ut, noko som kan ha djuptgåande effektar på sjølvbiletet og sjølvkjensla til individ, spesielt unge.
Ungdommar, som er i ein kritisk fase av sjølvutvikling, kan finne seg sjølve under stort press for å imitere desse idealane, noko som kan føre til negative konsekvensar som dårleg sjølvkjensle og helseproblem, inkludert eteforstyrringar. Den konstante eksponeringa for desse urealistiske standardane bidreg til eit kroppspress som er vanskeleg å sleppe unna.
For å motverke desse skadelege effektane, er det viktig å fremje eit meir inkluderande og realistisk bilete av kroppsmangfald i media. Dette inneber å anerkjenne og vise fram ein breiare variasjon av kroppstypar, storleikar, og eigenskapar. Vidare er det essensielt å utdanne unge om mediakritikk, slik at dei kan nærme seg reklame og media med eit kritisk blikk og forstå dei underliggjande intensjonane og manipulasjonsteknikkane som ofte blir brukte.
Ved å utruste unge med kunnskapen om korleis reklameindustrien spelar på kropp og ideal, og ved å arbeide for meir ærlege og mangfaldige framstillingar, kan vi bidra til å skape eit sunnare og meir inkluderande samfunn der folk kjenner seg verdsette for kven dei er, heller enn korleis dei ser ut.
Lage reklame
1. Attention (skape merksemd)
2. Interest (vekkje interesse)
3. Desire (skape ønske)
4. Action (oppmod til handling)
5. Andre verkemiddel i reklame
Å lage effektiv reklame er som å fortelje ei god historie som engasjerer, overtyder og til sist får lyttaren eller tilskodaren til å handle. For å oppnå dette, brukar ein ofte AIDA-prinsippet som ein raud tråd gjennom reklameforteljinga. La oss gå gjennom korleis dette kan gjerast på ein samanhengande og engasjerande måte.
Først og fremst handlar det om å fange merksemda til dei du vil nå ut til. I ei verd full av informasjon og distraksjonar, må du skilje deg ut. Dette kan vere gjennom bruk av oppsiktsvekkande bilete, fargerike grafikkar, eller ein uventa start på reklamen som gjer at folk stoppar opp og tenkjer, "Kva var det der?". Tenk på det som den første setninga i ei bok som gjer at du ikkje klarer å leggje ho frå deg.
Når du har fått merksemda, er neste steg å halde på interessa. Her er det viktig å knyte det du har å tilby direkte til noko som er relevant for målgruppa di. Du kan fortelje om korleis produktet ditt løysar eit vanleg problem, dele overraskande fakta, eller bruke humor og gjentaking for å gjere bodskapen din minneverdig. Dette er som midtdelen av ei god historie, der plottet blir utvikla og lesaren blir meir og meir engasjert.
Å skape eit ønske er deretter nøkkelen til å flytte folk frå å vere interesserte til å faktisk ønskje det du tilbyr. Her kan du måle eit bilete av kor mykje betre livet vil vere med produktet ditt, eller kor viktig det er å støtte bodskapen din. Bruk av sterke adjektiv, "best i test"-påstandar, og å vise til ekte historier eller ekspertuttalelsar kan alle bidra til å skape dette ønsket. Det er som klimakset i historia, der alt kjem til eit høgdepunkt og lyttaren er fullstendig fanga.
Til slutt må du oppmode til handling. Det er ikkje npk å få folk til å ønskje noko; du må gjere det så enkelt som mogleg for dei å handle på dette ønsket. Anten det er å kjøpe produktet, melde seg på eit kurs, eller støtte ei sak, bør du gi ein klar, direkte oppmoding til handling som er lett å følgje. Tenk på dette som avslutninga på historia, der alt blir løyst og lyttaren veit nøyaktig kva dei skal gjere.
I tillegg til AIDA-prinsippet, er bruk av språklege og visuelle verkemiddel sentralt i all effektiv reklame. Språklege verkemiddel som slagord og positivt lada ord fangar og held på merksemda, medan god retorikk hjelper med å overtyde og engasjere. Visuelle element som bilete, fargebruk, og rørsle trekkjer auget og kan formidle kjensler og stemningar på ein kraftfull måte. Vidare er det å spele på kjensler, som ved å vise til ansvar, omsorg eller fellesskapskjensle, ein effektiv måte å skape ei sterkare binding til bodskapen din.
Ved å veve saman desse elementa på ein gjennomtenkt og kreativ måte, kan du lage reklame som ikkje berre fangar merksemd, men som også inspirerer til handling. Det er kunsten å fortelje ei historie som ikkje berre blir høyrd, men som også fører til endring.
Film
1. Film som kunstform og oppleving
2. Film som samansett tekst
3. Filmsjangrar
4. Underhaldning og oppleving
5. Film og kjensler
6. Formidling av røyndom
7. Objektivitet i film
8. Observerande dokumentar
9. Film som tolking av røyndomen
10. Konflikt
11. Anslag og presentasjon
12. Vendepunkt
13. Utradisjonell struktur
14. Kameravinkel
Film er ei kunstform som formidlar historier og kjensler gjennom lyd, bilete og rørsle. Dette gjer at film kan engasjere oss på ein heilt spesiell måte. Har du nokon gong sett ein film som fekk deg til å le høgt, gråte, eller kanskje bli så redd at du hoppa i stolen? Dette er noko av det magiske med film – han kan treffe oss rett i kjenslene våre. Men film er meir enn berre underhaldning. Nokre filmar lærer oss noko nytt, medan andre får oss til å tenkje djupt over livet og verda rundt oss.
Film er eit unikt medium fordi han brukar fleire ulike uttrykksformer samtidig. I ein film speler lyd og musikk ei stor rolle for å skape stemningar. Prøv å sjå ein film utan lyd, og du vil merke kor mykje musikken og lydeffektene betyr for opplevinga. I tillegg er rørsle og bilete viktige for å skape liv i forteljinga, slik at vi kjenner oss som ein del av det som skjer. Dette er noko bøker ikkje kan gjere på same måte, sjølv om dei òg kan vere sterke opplevingar.
Filmar finst i mange sjangrar, som skrekkfilm, komedie, eventyrfilm, dokumentar og spenningsfilm. Nokre filmar vil berre underhalde oss, medan andre vil lære oss noko eller få oss til å sjå verda på ein ny måte. Til dømes kan ein dokumentarfilm vise oss verkelege hendingar frå livet, og han kan ofte ha ein tyngre bodskap enn ein underhaldningsfilm.
Eit døme på ein dokumentarfilm er den norske filmen "Til ungdommen", som handlar om fire politisk engasjerte ungdommar under valkampen i 2011. Filmen tek ei dramatisk vending då terrorangrepa 22. juli skjer. Vi får følgje ungdommane sine historier gjennom augeblikk av både glede og sorg, og opplev korleis hendingane endrar livet deira. Sjølv om regissøren har prøvd å vere objektiv, er det hennar val som styrer kva vi får sjå, og korleis filmen er sett saman.
Film er altså ikkje berre ein måte å fortelje historier på, men òg eit verktøy for å påverke oss. Regissørar vel ut kva som skal vere med i filmen, kva som skal vere utelatt, og kva musikk og lydar som skal brukast for å understreke bodskapen. Dette gjer at ingen filmar kan vere heilt objektive, sjølv ikkje dokumentarar. Dei viser alltid verda slik regissøren har valt å skildre ho.
Ein konflikt i film treng ikkje å vere ein tradisjonell konflikt som ein krangel, krig eller kamp. Konflikten kan like gjerne vere ei utfordring hovudpersonen prøver å løyse eller overvinne, som til dømes å bli kjærast med den ein er forelska i. Utfordringa kan vere ytre, som ein fiende ein må sigre over, eller ein person ein ønskjer å knyte kontakt med. Ho kan òg vere indre, som ei frykt hovudpersonen må overvinne.
Anslaget er dei første minutta av ein film. Det gir publikum ein smakebit på kva filmen handlar om, før sjølve handlinga kjem i gang. Presentasjonen er den delen der vi blir introduserte for dei viktigaste karakterane, staden handlinga skjer, og av og til sjølve konflikten.
Vendepunkt er avgjerande hendingar som endrar retninga på historia, ofte på ein uventa måte. Ein film kan ha både små og store vendepunkt som gir historia ny dynamikk. Konflikta, eit problem eller ei utfordring, driv handlinga framover og held publikum engasjerte.
Dei fleste filmar følgjer ei tradisjonell oppbygging: anslag, presentasjon, konflikt, stigande spenning, vendepunkt, og løysing. Men det finst filmar som bryt med denne strukturen. Nokre døme:
- Ikkje-lineær forteljing: Historier som hoppar fram og tilbake i tid, som "Pulp Fiction" (1994).
- Kontrafaktisk forteljing: To motstridande historier fortalde samtidig, som "Sliding Doors" (1998).
- Multiforteljing: Fleire parallelle historier, som "Hawaii, Oslo" (2004) eller dokumentarfilmen "Til ungdommen" (2012).
I tillegg til desse forteljemåtane spelar kameraperspektiv ein viktig rolle.
- Normalperspektiv: Kameraet er på same høgd som motivet.
- Fugleperspektiv: Motivet blir vist ovanfrå, som om ein fugl ser det.
- Froskeperspektiv: Motivet blir vist nedanfrå, som frå ein frosk sitt perspektiv.
Film er eit kraftig medium som kombinerer bilete, lyd og rørsle for å skape opplevingar som kan røre oss djupt. Han kan få oss til å le, gråte, tenkje nytt eller sjå verda med andre auge. Det er dette som gjer film til ein unik kunstform som held fram med å fascinere oss.
Skylappjenta
1. Handling og tematikk
2. Symbolikk og sentrale element
3. Dramaturgi
4. Konfliktar og utvikling
5. Bruk av verkemiddel
6. Bodskap
Skylappjenta er ein norsk kortfilm frå 2009, regissert av Iram Haq. Filmen fortel historia om ei norsk-pakistansk jente som står midt i eit val mellom to kulturar: den pakistanske familien si strenge kontroll og det norske samfunnet si fridom. Handlinga er inspirert av eventyret om Raudhette, men har fått eit moderne og kulturelt perspektiv. Kortfilmen, som berre varer i ti minutt, blandar levande skodespelarar med animerte miljø, noko som skaper ei unik og eventyrleg stemning.
Historia byrjar med at Skylappjenta skal gå gjennom skogen for å levere mat til bestemora si. Før ho går, set mora på henne ei lue med skylappar for å halde henne fokusert på målet. Ho får streng beskjed om å berre sjå rett fram og ignorere alt som skjer rundt henne. Skylappane er eit symbol på dei avgrensingane familien legg på henne, spesielt mora, som ønskjer å verne dottera mot påverknad frå den norske kulturen. Likevel vel Skylappjenta å sjå seg rundt og oppleve verda utanfor den tronge stien familien har lagt opp for henne.
Filmen følgjer ein klassisk dramaturgisk modell med anslag, presentasjon, vendepunkt, konfliktar og ei løysing. Anslaget gir oss ein kort introduksjon til tematikken i filmen. Gjennom dialogen mellom mora og Skylappjenta forstår vi at konflikten handlar om identitet: Er ho norsk, pakistansk eller begge delar? Dette blir understreka gjennom bruken av både norsk og urdu i samtalen. Mora krev at dottera følgjer dei pakistanske verdiane, men Skylappjenta svarar på norsk, noko som viser at ho allereie er i ferd med å stille spørsmål ved mora sine reglar.
I presentasjonen ser vi Skylappjenta leggje ut på reisa gjennom skogen. Froskeperspektivet når porten opnar seg, gjer at ho verkar liten og sårbar i møte med den store verda utanfor. På grunn av skylappane ser ho berre dei fargerike blomstrane framfor seg, medan ho går glipp av det som skjer rundt henne: Ungdom som drikk alkohol og grillar eit svin – symbol på det norske som mora ønskjer at ho skal halde seg unna.
Det første vendepunktet kjem når Skylappjenta møter Normann, ein norsk mann som inviterer henne på piknik. Han representerer fridommen og forlokkelsen i den norske kulturen. I ein idyllisk setting med høge, snøkledde fjell, sprudlevatn og musikk frå Edvard Grieg sitt stykke «Morgenstemning», blir Skylappjenta påverka av Normann og det han står for. Men dette valet skaper konflikt, då ho dermed trassar familien sine forventingar.
Konflikten toppar seg når Skylappjenta kjem til huset til bestemora. Her blir ho teken til fange av bestemora og onkelen Chacha, som ønskjer å sende henne ut av landet for å hindre at ho forlet den pakistanske kulturen. Spenninga er høg, og filmen viser symbol som pass, pengar og flybillettar for å gjere det klart kva som er i ferd med å skje. Normann dukkar opp og bankar på døra, noko som gir Skylappjenta mot til å flykte. I det ho kastar skylappane og brenn brua til huset, tek ho eit viktig steg bort frå familien si makt over livet hennar.
Likevel er reisa hennar ikkje ferdig. Etter å ha brote med familien opplever ho ein snøstorm, som symboliserer kor vanskeleg det er å gå sin eigen veg. Ho prøver å følgje Normann, men det blir klart at han ikkje er til å stole på. Når han sviktar henne, må Skylappjenta klare seg sjølv. Ho kastar lua med skylappar, går vidare gjennom skogen og opplever at snøen byrjar å smelte, medan fuglane syng. Dette viser at ho er på veg mot ein ny vår, ein ny start. Når ho kjem til ein typisk bygate i Oslo, endar filmen med ein open slutt, der Skylappjenta ser ut til å ha teke eit sjølvstendig val.
Filmen nyttar mange verkemiddel for å forsterke bodskapen. Bruken av fargar er særleg viktig: Mørke fargar symboliserer fare og undertrykkjing, medan lyse, varme fargar viser glede og fridom. Musikken understrekar stemninga i scenene, som når Grieg sin «Morgenstemning» blir brukt for å framheve Normann og det norske landskapet. Kameravinklar som froskeperspektiv og normalperspektiv gjer det tydeleg når Skylappjenta føler seg undertrykt eller finn sjølvtillit.
Bodskapen i "Skylappjenta" er nyansert. Filmen kritiserer både den pakistanske og den norske kulturen. Den pakistanske kulturen blir framstilt som kontrollerande og streng, medan den norske blir vist som forførande, men uforpliktande. Skylappjenta sitt val om å kaste skylappane og gå vidare åleine viser ei oppmoding om at ein må finne sin eigen veg for å skape sin eigen identitet. Trass i utfordringane handlar filmen om håp og moglegheita for ein ny start.
Utropsteikn
1. Bruk av utropsteikn
2. Når ein ikkje skal bruke utropsteikn
3. Viktig å hugse
